Το 1973 η συγγραφέας και φιλόσοφος Suzan Sontag υποστήριξε σε εργασία της, πως το να βγάζεις φωτογραφία ένα πρόσωπο ή ένα τοπίο, σημαίνει ταυτόχρονα και συμμετοχή σου στην θνητή και ευάλωτη φύση του. Ο φωτογράφος διαθέτει αυτήν την ενστικτώδη σύνδεση, ενώ απαραίτητα διαχωρίζεται διατηρώντας τον ρόλο και την ταυτότητα του. Εντός και εκτός της πραγματικότητας, τοποθετημένος σε ένα σύνολο σημείων, αλλά ταυτόχρονα απομονωμένος στην ανυψωμένη διάλεκτο της ψυχής του.
Κοιτάζοντας μέσα από το σκόπευτρο γίνεται σχεδόν αυτόνομο ον, αιωρούμενο στο δυναμικό της φαντασίας του σπάζοντας διαρκώς τα σχήματα της εμπειρίας. Αποκτά πρόσβαση στην εσωτερική του διάσταση και το αντικείμενο που φωτογραφίζει γίνεται ο μοχλός ενός αφηρημένου νοητικού κόσμου. Σε μια στιγμή της αιωνιότητας γεύεται την απόλυτη κατάκτηση του.
Παρών και απών. Δεν μπορεί να πει κανείς, αν στ’ αλήθεια βρίσκεται εκεί γύρω. Έχει μεταμορφώσει την ύλη σε ιδέα. Έχει αναγάγει το απτό, σε όραμα. Κάτοχος της δικής του γης, ο φιλόσοφος της προσωπικής του αφήγησης. Είναι αυτοδύναμος, είναι μικρός θεός, νίκησε για λίγο τον θάνατο. Μέσα και έξω από την αισθητή πραγματικότητα η ματιά του καλλιτέχνη κατάφερε το αδύνατο. Μόνωσε την ύπαρξη του και «εισέπραξε την μοναχικότητα αυτή ως αντίδωρο από την ενασχόληση του με την τέχνη», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο φωτογράφος Δημήτρης Ζαραφωνίτης.
Κυρίαρχος και της σιωπής. Γιατί η φωτογραφία δεν έχει ήχο: σιωπή και μοναχικότητα αποτελούν τα δομικά γνωρίσματα του χαρακτήρα της. Η φωτογραφική τέχνη μας καθιστά αρχιτέκτονες και σκηνοθέτες για να επικοινωνήσουμε την εσωτερική μας συχνότητα που μετέχει στο Θείο. Αυτή η πνευματική απόσυρση βρίσκει έδαφος στη δύναμη που αντλούμε από τον εαυτό μας, ο οποίος αποτελεί την μικρογραφία του σύμπαντος. Έτσι, λοιπόν, σπάμε τα δεσμά και κερδίζουμε την προσωρινή απελευθέρωση από τις ρεαλιστικές διαστάσεις. Η ευγενής δημιουργικότητα θα γίνει αντιληπτή στις φωτογραφίες τελικά ως ένα «ενεργειακό αποτύπωμα».
Η φωτογραφία πάνω απ’ όλα αποτελεί μια ισχυρή κατάφαση απέναντι στην φαντασία, ένα παράθυρο διαφυγής. Μία διαρκής προσπάθεια υπέρβασης του υλικού επιπέδου, έτσι όπως το αντιλαμβανόμαστε μέσω των βασικών μας αισθήσεων. Ο τόπος έκφρασης κρύβεται στο πλαίσιο, στις λεπτομέρειες και στα συμφραζόμενα μιας φωτογραφίας. Είναι εκεί που ο φωτογράφος μέσω της μοναχικότητας, κατάφερε να αποδεσμευτεί και να εκφράσει την πνευματική του σχέση με τον κόσμο.
Χριστίνα Χανιώτου
Photo Credits: Αργύρης Βαβουγυιός (argyris.vavouyios on Instagram)